۱۳۹۴ اردیبهشت ۲۰, یکشنبه

چرا نظرسنجی‌ها در بریتانیا نتیجه انتخابات را پیش‌بینی نکرد؟

انتخابات پارلمان بریتانیا، پرکرسی‌ترین پارلمان دموکراتیک در دنیا، روز پنجشنبه انجام گرفت و نتایج آن بسیاری را در داخل و خارج بریتانیا شگفت زده کرد. یکی از نکات شگفتی‌برانگیز در این انتخابات، همخوان نبودن نتایج نهایی شمارش آرا با نظرسنجی‌های انتخاباتی بود.
اکثر نظرسنجی‌ها حکایت از این داشت که دو حزب عمده بریتانیا یعنی حزب محافظه‌کار و حزب کارگر آرایی نزدیک به هم دارند و هیچ یک نمی‌تواند اکثریت کرسی‌ها را به دست آورد و از این رو حزب برنده برای تشکیل کابینه مجبور به ائتلاف با یکی دیگر از احزاب کوچکتر خواهد بود. اما نتایج نهایی انتخابات نشان داد که حزب محافظه‌کار با به دست آوردن شش کرسی بیش از نیمی از کل کرسی‌ها توانسته اکثریت مطلق کرسی‌ها را در مجلس بریتانیا به دست آورد و در نتیجه می‌تواند دولت اکثریت را تشکیل دهد.
از سوی دیگر حزب کارگر و دو حزب استقلال بریتانیا و لیبرال-دموکرات تعداد کرسی‌هایی کمتر از آنچه انتظار می‌رفت را کسب کردند. حال سئوالی که برای بسیاری از ناظران به وجود آمده این است که چرا نظرسنجی‌ها نتوانست این نتایج را پیش‌بینی کند؟ آیا ایراد از نظرسنجی‌هاست و یا مسئله چیز دیگری است؟
در این مطلب نشان می‌دهیم که ایراد از نظرسنجی‌ها نیست بلکه این سیستم انتخاباتی بریتانیا است که موجب این نتایج غیر منتظره می‌شود. این مسئله را با مقایسه نتایج انتخابات در دو کشور مجاور بریتانیا و هلند نشان می‌دهیم.

سیستم انتخاباتی در بریتانیا و هلند

سیستم انتخاباتی بریتانیا، یک سیستم اکثریتی است که در آن کل کشور به ۶۵۰ حوزه انتخابیه تقسیم شده و هر حوزه دارای یک نماینده است. هر کاندیدایی که در هر حوزه بیشترین رای را به دست آورد به مجلس راه می‌یابد. در این سیستم معمولا میزان آرای هر حزب با میزان کرسی‌های کسب شده توسط آن حزب متناسب نیست، زیرا کاندیدای حزبی که رای اول در هر حوزه انتخابیه را دارد حتی اگر اختلاف رای آن با رقیبش تنها یک رای باشد، برنده آن تک کرسی می‌شود. در این سیستم به لحاظ عددی این امکان وجود دارد که یک حزب با داشتن ۵۱ درصد آرا در تمامی حوزه ها، بتواند تمامی کرسی‌های مجلس را در کل کشور تصاحب کند.
سیستم انتخاباتی هلند، سیستم انتخابات تناسبی است که برخلاف سیستم اکثریتی، تناسب میان درصد آرا و درصد کرسی‌های کسب شده بسیار بالاست. در این سیستم هر حزب متناسب با میزان آرای خود، کرسی در مجلس کسب می‌کند.
در این سیستم اگر بتوان میزان آرای مردم برای هر حزب را در نظرسنجی‌ها تخمین زد، می‌توان به راحتی تقریب خوبی از تعداد کرسی‌های هر حزب را هم به دست آورد. اما در سیستم انتخاباتی اکثریتی در بریتانیا، نظرسنجی‌ها اگر چه می‌توانند میزان آرای هر حزب را تخمین بزنند ولی نمی‌توانند به راحتی میزان کرسی‌های هر حزب را تعیین کنند، چرا که رابطه مشخص ریاضی بین میزان آرای کلی یک حزب در کل کشور و میزان کرسی‌های کسب شده وجود ندارد. این کار تنها زمانی ممکن است که نظرسنجی‌ها به طور مستقل در تمامی ۶۵۰ حوزه انتخابیه صورت بگیرد و در هر حوزه میزان محبوبیت حزب پیروز تخمین زده شود. این کار البته بسیار پر هزینه است و کاری فراتر از نظرسنجی‌های متداول است که با نمونه گیری از مناطق مختلف کشور میزان آرای هر حزب را تخمین می‌زند.
نمودارهای زیر نتایج نظرسنجی و نتایج نهایی انتخابات و توزیع تعداد کرسی‌ها را در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۲ هلند و انتخابات پارلمانی ۲۰۱۵ بریتانیا نشان می‌دهد. نمودار آبی درصد آرا در نظرسنجی‌ها، نمودار قرمز درصد آرای نهایی و نمودار سبز درصد کرسی‌های کسب شده توسط حزب‌های اصلی در انتخابات را نشان می‌دهد.
null
null
همان طور که دیده می‌شود نتایج نظرسنجی‌ها و نتایج آرای نهایی در هر دو انتخابات هلند و بریتانیا دارای تطابق بسیار بالایی است. این بدان معناست که نظرسنجی‌ها کارشان را درست انجام داده اند و ایرادی بر آنها وارد نیست.
از سوی دیگر در انتخابات هلند، نمودار درصد کرسی‌های مجلس با نمودار درصد آرای احزاب کاملا تناسب دارد، همانگونه که از سیستم انتخابات تناسبی انتظار می‌رود. اما با نگاهی به نمودارهای انتخابات بریتانیا متوجه می‌شویم که نمودار درصد کرسی‌های مجلس (سبز رنگ) با نمودار درصد آرای کسب شده (قرمز رنگ) بسیار ناهمخوان است. این همان خاصیت سیستم انتخاباتی اکثریتی است که تناسب میان میزان آرا و میزان کرسی‌ها را تضمین نمی‌کند.
حال می‌توان فهمید که چرا مردم و ناظران از ناهمخوانی پیش‌بینی نظرسنجی‌ها و نتایج انتخابات در بریتانیا ابراز شگفتی می‌کنند و حتی نسبت به نظرسنجی‌ها بدگمان می‌شوند. علت این است که آنها درصد آرای هر حزب در نظرسنجی‌ها را با تعداد کرسی‌های کسب شده توسط آن حزب مقایسه می‌کنند و ناهمخوانی این دو آنها را نسبت به صحت نظرسنجی‌ها مشکوک می‌سازد. درحالیکه در سیستم اکثریتی مانند بریتانیا باید صحت نظرسنجی‌ها را در مقایسه نمودارهای آبی و قرمز سنجید و نه مقایسه نمودارهای آبی و سبز. این سه نمودار تنها در سیستم های تناسبی با هم همخوان هستند.

---
این مقاله در سایت بی بی سی فارسی منتشر شده است

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر